Święta Bożego Narodzenia to jedno z najważniejszych świąt katolickich. Na Malcie, wyspie (kraju) położonej na Morzu Śródziemnym, Boże Narodzenie jest obchodzone z wielką pobożnością, stanowiąc kulminację okresu przygotowań, który zaczyna się już na początku grudnia. Niemniej obchody te nie są tylko wyrazem religijnej tradycji, lecz również mają głębokie korzenie historyczne, które sięgają średniowiecza. Malta, ze swoją wyjątkową historią, jest przykładem, jak religia, kultura i tradycje mogą splatać się w jeden niepowtarzalny obraz.
Malta – katolicka wyspa
Aby pojąć, dlaczego Malta jest tak głęboko związana z katolicką tradycją, warto poznać jej historię. Od czasów starożytnych Malta była miejscem, które doświadczało wpływów różnych cywilizacji. Po Fenicjanach, Rzymianach, Bizantyjczykach, Arabach, Normanach i Kawalerach Malta stała się nie tylko strategicznie ważnym punktem na mapie, ale również miejscem, które było świadkiem niejednej religijnej transformacji.
Zdobywszy wyspę przez Normanów w 1091 roku, Malta zaczęła stopniowo przechodzić z tradycji islamu na chrześcijaństwo. Jednak prawdziwą przemianę w kierunku katolickiej tożsamości wyspa przeszła w XIII wieku, gdy to Malta stała się częścią Królestwa Sycylii, a następnie Królestwa Aragonii. Wówczas zaczęły się szerzyć katolickie wartości i tradycje, które miały dominować przez wieki.
Przełomowym etapem w historii religijnej Malty było przybycie Zakonu Maltańskiego na wyspę w 1530 roku. Zakon, którego celem było nie tylko obrona chrześcijaństwa, ale również pomoc potrzebującym, miał wielki wpływ na rozwój religii katolickiej na wyspie. W ciągu kolejnych dwustu lat Malta stała się jednym z najważniejszych ośrodków katolickiego świata, a jej mieszkańcy przywiązali się do Kościoła i jego tradycji.
Boże Narodzenie – tradycja i obyczaje maltańskie
Boże Narodzenie na Malcie obchodzone jest w sposób uroczysty. Wyspa jest pełna religijnych symboli, które zyskują szczególne znaczenie w okresie świątecznym. Malteńczycy przygotowują się do Bożego Narodzenia poprzez uczestnictwo w nabożeństwach, organizowanie rodzinnych spotkań, a także poprzez wystawianie tradycyjnych „presepi” (szopki bożonarodzeniowe), które są szczególnie lubiane prze Maltańczyków. Wiele z nich przedstawia sceny z Betlejem, zaś inne zawierają także elementy lokalne, takie jak maltańskie domki czy krajobrazy wyspy.
Na Malcie, podobnie jak w innych krajach katolickich, Adwent jest okresem przygotowań do Bożego Narodzenia. Tradycyjnie, pierwsza niedziela Adwentu to początek okresu, w którym Malteńczycy zaczynają ozdabiać swoje domy. Choinki, światełka, girlandy i inne ozdoby pojawiają się na ulicach, w kościołach oraz w domach. Jednym z charakterystycznych elementów jest także pieczenie tradycyjnych ciast bożonarodzeniowych, takich jak ciasteczka z daktylami oraz ciasteczka z migdałami i miodem, które są rozdawane podczas świąt.
Polecamy: kartki świąteczne religijne na Boże Narodzenie
Tradycje kulinarne związane z Bożym Narodzeniem na Malcie mają swoje korzenie w katolickich obrzędach postnych, które w przeszłości miały na celu oczyszczenie ciała i ducha przed nadejściem Świąt. W okresie Adwentu tradycyjnie spożywa się potrawy postne, takie jak ryby i warzywa, a na sam dzień Bożego Narodzenia przygotowuje się bogaty, mięsny obiad, który łączy w sobie wpływy włoskie, brytyjskie i arabskie.
Naborzeństwa i pielgrzymki
Niezwykle ważnym elementem obchodów Bożego Narodzenia na Malcie są msze święte, które odbywają się w każdej z parafii na wyspie. Wigilijna msza, znana jako „Messa tal-Ghid”, jest jedną z najważniejszych religijnych uroczystości. Na Malcie, podobnie jak w innych katolickich krajach, Boże Narodzenie jest świętem rodzinnym, ale także okazją do refleksji religijnej. Uroczyste Msze Bożonarodzeniowe są pełne tradycyjnych pieśni i modlitw i podobnie jak w Polsce organizowane są koncerty kolęd, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Warto wspomnieć, że Malta ma także tradycję pielgrzymek w okresie Bożego Narodzenia. Jedną z najważniejszych jest pielgrzymka do kościoła św. Jana w stolicy Valletcie, gdzie odbywają się specjalne modlitwy i procesje.
Wpływ Zakonu Maltańskiego
Nie sposób mówić o Malcie bez wspomnienia o Zakonie Maltańskim, który znacznie ukształtował religijną i społeczną tożsamość wyspy. Zakon, którego celem była ochrona chrześcijaństwa, pozostawił na Malcie ogromny dorobek, który widać w architekturze kościołów, klasztorów oraz tradycjach religijnych. Zakon Maltański miał również ogromne znaczenie w budowie kościołów, z których wiele stało się miejscem ważnych celebracji bożonarodzeniowych.
Maltańczycy pielęgnują pamięć o Zakonie, który przez wieki walczył o utrzymanie katolickiej tożsamości wyspy. Obchody Bożego Narodzenia są więc nie tylko religijnym świętem, ale także hołdem dla tych, którzy przyczynili się do zachowania tej tradycji przez wieki.
Malta współcześnie
Dziś Malta jest jednym z najbardziej katolickich krajów w Europie. 98% obywateli identyfikujących się z Kościołem katolickim. Współczesne obchody Bożego Narodzenia na Malcie łączą w sobie szacunek do tradycji z nowoczesnymi elementami, jak dekorowanie miast i wiosek świątecznymi światłami czy organizowanie targów bożonarodzeniowych. Wyspa, choć jest popularnym celem turystycznym, pozostaje silnie związana z religijnymi obrzędami, a Boże Narodzenie stanowi czas zarówno duchowej refleksji, jak i radosnych obchodów w gronie rodzinnym.
Święta Bożego Narodzenia na Malcie to czas, kiedy religia, historia i tradycja spotykają się w sposób wyjątkowy. To nie jedynie czas celebracji narodzin Jezusa Chrystusa, ale także hołd dla bogatej historii katolickiego dziedzictwa tej małej wyspy, która przez wieki doszła do miana jednego z najbardziej pobożnych zakątków Europy.
